Mensen die te maken hebben gehad met ziekte, verslaving of andere persoonlijke problemen en daarbij professionele hulp hebben gehad, maar daar geen voldoening uit hebben gehaald, kunnen een gevoel van eenzaamheid in hun probleem ervaren. Daarmee wordt bedoeld dat men angst-, schuld- en schaamtegevoelens kan ervaren. Het effect van de deelname aan zelfhulpgroepen kan deze gevoelens doorbreken. Men kan ervaren dat zij niet meer alleen zijn of de enige met een probleem van dezelfde categorie. Men ervaart herkenning en erkenning doordat er met lotgenoten wordt gesproken over gevoelens en ervaringen. Over het algemeen wordt deelname aan zelfhulpgroepen die worden begeleid door een ervaringsdeskundige als positief ervaren. Hieronder een lijst met positieve effecten die deelnemers veelal ervaren:

 

– verhoging van het zelfvertrouwen en zelfrespect; 

– verbetering van het sociale leven; 

– meer positieve gevoelens; 

– minder kans op terugval; 

– beter gebruik van de hulpverlening. 

(Bloks, 2008). 

 

Castelein (2008) heeft onderzoek gedaan naar een lotgenotengroep voor mensen met een psychose. De belangrijkste conclusie daaruit was dat deelname aan deze lotgenotengroep leidde tot meer contact met andere lotgenoten en waarderingssteun. Trouwe deelnemers boekten ook grote vooruitgang op gebied van sociale steun, empowerment en kwaliteit van leven. 

 

Rouwenhorst (2013) heeft een literatuuronderzoek gedaan naar de meerwaarde van lotgenotengroepen. Hier kwam uit dat het zorggebruik van de mensen omlaag ging, het fysieke functioneren verbeterde, belemmeringen in het dagelijks leven verminderde en de zelfzorg van de mensen verbeterde. Veelal zijn de begeleiders van een zelfhulpgroep mensen die hun eigen situatie al (deels) hebben verwerkt. Hierdoor dienen zij als een voorbeeld voor anderen aan het begin van hun proces. Zelfhulp kan daarbij zorgen voor onderlinge steun, (nieuwe) sociale contacten,begrip en meer integratie (Zelfhulp Westelijk Noord-Brabant, z.j.).